Z okazji 80. rocznicy wyzwolenia byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego AUSCHWITZ-BIRKENAU zapraszamy na pokaz filmu „Stanisław Zalewski. Ambasador pamięci”.
BERLIN / 27.10.25 - godz. 19:00 / Film dokumentalny o jednym z ostatnich ocalałych z Auschwitz
Doc, OT: Ambasador pamięci, reż: Magdalena Żelasko, AUT 2024, 103 min, wersja niemiecka
Wstęp: wolny, rejestracja (imię i nazwisko) na
Miejsce: Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej, Unter den Linden 70-72, 10117 Berlin
Wprowadzenie i powitanie:
Jan Tombiński (Charge d'affaires a.i. Rzeczypospolitej Polskiej w Niemczech) i
Eike Stegen (Dom Pamięci i Centrum Edukacyjne Konferencji w Wannsee)
Stanisław Zalewski musiał boleśnie doświadczyć jednego z najciemniejszych rozdziałów polsko-niemieckiej historii z pierwszej ręki i jest jedną z niewielu osób, które wciąż mogą o tym mówić jako współczesny świadek. W wieku prawie 100 lat miałby wiele powodów, by zostawić swoje doświadczenia za sobą i przejść na emeryturę. Ma jednak misję: wielokrotnie opowiada o swoich 600 dniach w niemieckiej niewoli - nie po to, by dzielić i podburzać, ale by jednoczyć i zapobiegać powtórzeniu się czegoś podobnego. Nigdy nie stracił optymizmu ani poczucia humoru.
Zalewski ma za sobą długą gehennę II wojny światowej. Kiedy miał 14 lat, niemieccy narodowi socjaliści zajęli jego rodzinną Polskę. Trzy lata później został aresztowany przez gestapo jako członek grupy oporu w rodzinnej Warszawie. Następnie został internowany i zmuszony do pracy w obozach koncentracyjnych w Auschwitz, Mauthausen i Gusen. Zalewski miał szczęście i przeżył te męki - i początkowo milczał o swoich doświadczeniach przez 40 lat.
Potem jednak zaczął publicznie i szczegółowo opowiadać o okrucieństwach niemieckich nazistów podczas uroczystości upamiętniających i w szkołach, a także stał się aktywny politycznie w stowarzyszeniu weteranów. Zapisał również swoje wspomnienia w książce „Ereignisse und Zeichen der Zeit aus den Jahren 1939-1945” (Wiedeń 2020). W ten sposób chce przyczynić się do pojednania między byłymi wrogami z czasów wojny. Szczególnie ważne jest dla niego, aby prawie zapomniany teren byłego obozu koncentracyjnego w Gusen w Austrii stał się godnym miejscem pamięci.
Dokument towarzyszy charyzmatycznemu Zalewskiemu przez trzy lata w jego codziennym życiu, ale także w podróżach do miejsc zagłady. Tam opowiada o swoich wojennych doświadczeniach z zadziwiającą szczegółowością i chronologią - i nigdy nie traci wiary w dobro w ludziach, opisując okrucieństwa.
„Spakowałem swoje wspomnienia do wodoodpornego pudełka, owinąłem je sznurkiem i wrzuciłem do wody. Od czasu do czasu je wyciągam, ale po wykorzystaniu zawartości wrzucam z powrotem do wody.” (Stanisław Zalewski)
„Kiedy po raz pierwszy spotkałem 94-letniego wówczas Stanisława Zalewskiego w Wiedniu około pięć lat temu, od razu uderzyła mnie jego osobowość i historia życia: Jak to możliwe, że ktoś, kto spędził 600 dni w więzieniach i obozach koncentracyjnych, jest tak pełen radości życia i wciąż ma siłę, by pracować i podróżować, by przemawiać do młodych ludzi jako współczesny świadek?”. (Magdalena Żelasko)
C: Michał Kozioł
B/S: Magdalena Żelasko & Michał Kozioł
M: Ivan Lohvin
Organizatorzy: Instytut Polski w Berlinie, Ambasada RP w Berlinie oraz Dom Pamięci i Edukacji Konferencji w Wannsee
Info: never-again.site, newacademicpress.at/autoren/stanislaw-zalewski
Instytut Polski w Berlinie
Burgstraße 27
10178 Berlin
Telefon: 030 / 24 75 81-0
E-mail do nas:
instytutpolski.pl/berlin/
www.auschwitz.org/historia/wyzwolenie/wyzwolenie/