W ramach obchodów 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego Hamburskie Centrum Edukacji Politycznej, Berlińskie Centrum Edukacji Politycznej oraz Instytut Polski w Berlinie prezentują historyczno-fotograficzną wystawę plenerową na placu Dorothei Schlegel.
Wystawa upamiętnia historyczne wydarzenia polskiego powstania narodowego przeciwko niemieckim okupantom w 1944 roku i jest poświęcona krytycznej analizie relacji medialnych z Powstania Warszawskiego w ówczesnej prasie niemieckiej i polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem wykonanych i wykorzystanych w tym celu zdjęć. Wystawę charakteryzuje imponujący wybór fotografii (prasowych), ich etykietowanych odwrotów i odbitek stykowych, z których część jest publikowana po raz pierwszy. Dalsze ilustracje produktów prasowych, plakatów i dokumentów z epoki, które poszerzają kontekst, zachęcają zwiedzających do refleksji nad krytycznym podejściem do fotografii reportaży wojennych.
Wystawa została stworzona w 2014 roku przez Państwowe Centrum Edukacji Politycznej w Hamburgu, Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie, Uniwersytet w Hamburgu oraz Leica Fotografie International i zostanie zaprezentowana w zaktualizowanej formie.
Wystawa będzie prezentowana równolegle od 4 lipca do 1 października 2024 r. w Mahnmal St. Nikolai w Hamburgu.
Kurator: David Rojkowski (Flensburg; socjolog i fotograf)
Publikacje
Równolegle z wystawą, studenci Historii Publicznej na Freie Universität (FU) Berlin opracowują magazyn, w którym krytycznie analizują tematykę wystawy. Magazyn ten będzie dostępny bezpłatnie w Berlińskim Centrum Edukacji Politycznej oraz w Galerii Instytutu Polskiego w Berlinie. Katalog wystawy, który został opublikowany w 2017 r. pod tytułem wystawy i pod redakcją Petera Haslingera, Tatjany Tönsmeyer i Sabine Bamberger-Stemmann w wydawnictwie Instytutu Herdera, będzie również dostępny za opłatą manipulacyjną.
Program towarzyszący
Od 1 sierpnia / Taśmowa instalacja artystyczna Susanne Quehenberger i Sabine Kelka
Plac Dorothei Schlegel
Zdjęcia są ważnym źródłem informacji o wydarzeniach historycznych. Istnieją jednak dobre powody, by im nie ufać. Wystawa w imponujący sposób pokazuje warunki, w jakich fotografie były wykonywane, wybierane i publikowane zarówno po stronie niemieckiej, jak i polskiej. W przeciwieństwie do tego, instalacja sztuki taśmowej uwidacznia luki - fragmenty z doświadczonego minionego świata, które nie zostały przedstawione. Duży stół do sortowania taśm w centrum instalacji wskazuje na zupełnie inne możliwości selekcji. Które historie mogły zostać przekazane dalej?
Po raz pierwszy obie prezentacje w Hamburgu i Berlinie zostaną uzupełnione tymczasową instalacją sztuki taśmowej autorstwa berlińskich artystek Susanne Quehenberger i Sabine Kelka, która będzie prezentowana od początku sierpnia.
15.08., 19:00 / "Konspirantinnen" Pokaz filmu i rozmowa z Paulem Meyerem
Galeria Instytutu Polskiego w Berlinie, Burgstr. 27, 10178 Berlin
D 2006, 90 min
Urodzony w Emsland reżyser Paul Meyer już jako dziecko słyszał o Oberlangen, gdzie znajdował się obóz jeniecki dla kobiet. Nigdy nie było czegoś podobnego. W traktacie kapitulacyjnym Powstania Warszawskiego 1944 r. (1 sierpnia - 2 października 1944 r.) kobiety-powstańcy były traktowane jako żołnierze na równi z mężczyznami i zgodnie z Konwencją Genewską. Na potrzeby swojego filmu wyruszył na poszukiwanie ocalałych 55 lat później. Bojowniczki Armii Krajowej, wówczas w wieku od 70 do prawie 100 lat, stanowiły istotną część dużego polskiego państwa podziemnego. W tym tajnym państwie pracowały konspiracyjnie jako nauczycielki w zakazanym systemie szkolnictwa wyższego, działały jako kurierki zabezpieczające połączenia między komórkami ruchu oporu w kraju i za granicą, były wykorzystywane jako zabójczynie i partyzantki, przemycały broń i same walczyły z bronią w ręku. Doświadczenia z tego okresu ukształtowały rozmówców na resztę ich życia, a ich relacje kreślą żywy obraz solidarności i obrony wśród ludności polskiej.
Film wizualnie wspiera te doniesienia starannie zbadanymi, częściowo niepublikowanymi materiałami archiwalnymi. Film koncentruje się na złożonej machinie konspiracji, która zakończyła się katastrofą, ale jest świadkiem fascynujących momentów niewiarygodnej odwagi, by przetrwać.
We współpracy z Moabiter Filmkultur e.V. Wstęp wolny, rejestracja:
Polnisches Institut Berlin
Burgstraße 27
10178 Berlin
Telefon: 030 / 24 75 81-0
Telefax: 030 / 24 75 81-30
E-Mail an uns:
www.instytutpolski.pl
Foto © Muzeum Powstania Warszawskiego