Wszystkich Polaków rozsianych po świecie ucieszyła zapewne wiadomość, że zakończyły się trwające od maja 2013 roku prace budowlane przy historycznym Dworcu Morskim w Gdyni. Dzięki staraniom firmy Ae Fusion Studio z Krakowa zrekonstruowano i zrewaloryzowano, zgodnie z planami z roku 1933, okazały budynek przy Nabrzeżu Francuskim (po siedemdziesięciu latach od zniszczeń wojennych). Już w chwili obecnej zadziwia elegancją, okazałością formy, jasnością fasady i jak zapewniają wykonawcy i odbiorcy, doskonałym przystosowaniem do potrzeb nowoczesnej, wielofunkcyjnej instytucji kultury. Koszt budowy wynosi około 50 milionów złotych, z czego 24 miliony to wsparcie z unijnego programu Jessica.
Ta, z rozmachem i starannością przygotowywana placówka będzie obrazować nie tylko morską drogę Polaków zmierzających przed i po II wojnie światowej do Ameryki. Stworzy ona asumpt i zachętę do do wyjaśnienia całej złożoności problemu emigracji, do ukazania zarówno jej źródeł, jak i następstw, do odtworzenia dziejów rodzin i losów jednostek. To przecież historia sukcesów i porażek, cennych doświadczeń pokoleń Polaków. Przez lata przemilczana, pomijana, nie zawsze uczciwie przedstawiana, doczeka się nareszcie opracowań i dokumentacji.
Cieszy fakt, że historia emigracji przedstawiona zostanie w takim właśnie miejscu, jakim jest gdyński Dworzec Morski przy Polskiej1. To stąd odpływały ( dowodzone przez słynnych kapitanów: Mamerta Stankiewicza, Zdenkę Knoetgena, Eustazego Borkowskiego, Edwarda Pacewicza) polskie liniowce transatlantyckie; Pułaski, Kościuszko, Sobieski, Chrobry i Batory.
Gdyński Dworzec Morski wybudowany został w latach 1932/ 33 wg projektu katowickiego oddziału berlińskiej spółki Dyckerhoff & Widmann. Posiadał nowoczesny, modernistyczny wystrój i mieścił na powierzchni 2,5 tys. mkw. wszelkie potrzebne przy wyjeździe instytucje: placówkę pocztową, przechowalnie bagaży, kasy kolejowe, oddziały biur podróży, biura odprawy celnej i paszportowej. Przylegał do niego Magazyn Tranzytowy i odchodziła bocznica kolejowa.
Kiedy przystąpiono do realizacji projektu budowy Muzeum Emigracji ustalono, że wszystko co znajdowało się w początkach istnienia objektu, zostanie w miarę możliwości doprowadzone do stanu pierwotnego. Tak więc jeszcze sporo prac wewnątrz budynku. Założono, że odtworzone zostaną historyczne detale wnętrz: posadzki, schody, galerie, balustrady, kinkiety, płaskorzeźby głów marszałka Józefa Piłsudskiego i prezydenta Ignacego Mościckiego. Już teraz podziwiać możemy płaskorzeźby orłów polskich, zrzucone przez najeźdźcę we wrześniu 1939 roku! Taki jak dawniej wygląd uzyskała kopuła gmachu zwieńczona ostrosłupowym świetlikiem.
Tak więc cieszy nas Polaków na całym świecie fakt, że w przyszłym roku Muzeum otworzy swoje podwoje i przywita wielu, którzy wpisują się swymi losami w jego jakże ważną rolę kulturoznawczą.
Kiedy w październiku 2010 roku prezydent Gdyni Wojciech Szczurek w Sali Wielkiej Zamku Królewskiego w Warszawie przedstawił projekt powstania Muzeum, to spotkał się z pełną entuzjazmu aprobatą. Swoje opinie wyrazili: Małgorzata Szejnert – autorka książki o emigracyjnej wyspie Ellis Island „Wyspa klucz”, aktor i emigrant Andrzej Seweryn, historyk Marian Marek Drozdowski, pisarz gdański Paweł Huelle i prezes Stowarzyszenia Wspólnota Polska Longin Komołowski, Wcześniej ideę poparli prezydent Ryszard Kaczorowski, Maciej Płażyński, Jan Nowak -Jeziorański, a także minister Tomasz Merta. Honorowy patronat nad realizacją tego wyjątkowego zamierzenia objął marszałek Senatu Bogdan Borusewicz. Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek powiedział wówczas w Warszawie: „Ufam, że Muzeum stanie się forum wymiany doświadczeń i popularyzacji osiągnięć naszej diaspory: - od Wielkiej Emigracji i zarobkowej wędrówki ludów z przełomu XIX i XX wieku, poprzez emigrację lat wojny, wschodni exodus Polaków pędzonych wolą carskich czynowników i stalinowskich oprawców, aż po emigrację lat PRL, marcową, solidarnościową, wreszcie dzisiejsze ekonomiczno- kulturowe migracje.”
Muzeum już działa i zachęca wszystkich emigrantów do włączenia się w przygotowanie ekspozycji i udziału w imprezach, które organizuje.Ten rok 2014 to setna rocznica urodzin Andrzeja Panufnika – jednego z najwspanialszych kompozytorów – emigrantów.
Muzeum Emigracji w Gdyni przy dofinansowaniu ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego włączyło się w obchody organizując we wrześniu koncert symfoniczny pod batutą Jerzego Maksymiuka, koncert kameralny, projekcję filmów, wykłady i warsztaty. Tak więc Gdynia - owo źródło polskiej emigracji zaprasza!.
Zdjęcia : własność Muzeum Emigracji