Kulturalne przedwiośnie w Braunschweigu okazało się być hojne dla jego mieszkańców, bo mimo że aura nie sprzyjała raczej spacerom, organizatorzy wielu przedsięwzięć zaproponowali ciekawe formy spędzenia wolnego czasu. I tak w lutym 2020 roku Polsko-Niemieckie Stowarzyszenie Pomocy POLDEH wraz z partnerem projektu FrauenBunt e.V przy wsparciu finansowym Niedersäschsische Lotto-Sport-Stiftung zorganizowało inspirujący projekt artystyczny „Gemeinsam im Tanzschritt” dedykowany wszystkim wielbicielom sztuki i tańca ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb i możliwości osób z ograniczeniami fizycznymi.

Wydawać mogłoby się, że to nie możliwe połączyć taniec z pewną niepełnosprawnością ruchową, nic bardziej mylnego, czego dowodem okazał się ten projekt. Autorka, która uległa wypadkowi komunikacyjnemu, mimo problemów z kolanami nadal tańczy. Do przeprowadzenia warsztatów zaprosiła polską tancerkę, która również miała podobną historię i mimo problemów zdrowotnych profesjonalnie tańczy oraz zachęca osoby z ograniczeniem ruchomości stawów do aktywności tanecznej. Przygotowane eventy skierowane były do odbiorców w różnym wieku. Najlepszym przykładem na to były warsztaty tańca flamenco: tańca, w którym dojrzałość jest wartością dodatnią.

Projekt „Gemeinsam im Tanzschritt“ został zbudowany wokół wystawy malarstwa Sophie Delest pt.: „Tańczące obrazy”, będącej jednocześnie pomysłodawczynią i autorką całego wydarzenia. Inaczej niż w przypadku wielu malarzy w centrum jej zainteresowania znajdował się nie konkretny moment, a ruch. "Panta rhei", czyli "wszystko płynie", to hasło wyrażające w zwięzłej formie pogląd o nieustannej zmienności świata i istnienia, tak jak ruch w tańcu. Obrazy nie pokazują konkretnego momentu tanecznej układanki, one tańczą w zależności od ustawienia płócien. Są one odzwierciedleniem marzeń artystki o tańcu, naukę którego po wypadku na długie dwa lata musiała przerwać. Obrazy swoją metaforą pokazują, iż nie zawsze możliwe jest uzyskanie żądanej figury, chociażby z przyczyn chorobowej niesprawności lub naturalnych ograniczeń ruchowych. Tak jak ludzki szkielet ogranicza ludzkie ciało, tak i w obrazach rolę szkieletu przejmują płótna, które w pewien sposób ograniczają uzyskanie pewnej ekspozycji. Co ciekawe obrazy nie mają odzwierciedlać rzeczywistości, choć artystka zdecydowała się na malarstwo realistyczne, tylko otworzyć jeszcze nową taneczną przestrzeń przez swoistą transmisję ze świata malarstwa.

Ta idea, poszukiwania takich form tańca, które byłyby możliwe dla wszystkich niezależnie od ich sprawności fizycznej była mottem przewodnim wszystkich eventów towarzysząycych wystawie. Wszystkie warsztaty taneczne z profesjonalną polską tancerką Małgorzatą Wilczyńską oraz warsztaty będące taneczną wymianą kulturalną z Sophie Delest były bowiem tak opracowane, by mógł wziąć w nich udział każdy, nawet osoby poruszające się o kulach, czy na wózku. Jednocześnie były one wspaniłą podróżą przez różne kraje i ich kultury. Uczestnicy projektu pochodzili z pięciu różnych kontynentów i zaproponowane zajęcia okazały się wspaniałą formą międzykulturoej integracji. Zaczęło się w nich budzić coraz większe zrozumienie dla mowy ciała w różnych kręgach kulturowych oraz do informacji, jakie taniec wraz z sobą w nich niesie. Jako podsumowanie tego artystycznego projektu artystka zaplanowała prelekcję i dyskusję na temat historii tańca oraz jego różnych definicji w kręgach kulturowych i w sztuce zakończoną wspólnym opracowaniem niekonwencjonalnej choreografii tanecznej bazującej na omówionych przykładach pokazujące niestandardowe rozwiązania taneczne.

Taniec, obok performancu, jest sztuką najbardziej żywą ze wszystkich, jest realizacją dialogu między ciałem a umysłem. „Taniec jest ulotną, ograniczoną w czasie formą ekspresji wykonywanej w danej formie i danym stylu przez ciało człowieka poruszające się w przestrzeni, (….)” (Świadomość ruchu. Teksty o tańcu współczesnym, red. Jadwiga Majewska, Kraków 2013).

Człowiek może się poruszać dzięki systemowi kinestetycznemu, którego funkcjonowanie obejmuje wiele elementów, zaczynając od układu kostnego, przez tkanki miękkie, cyrkulujące płyny, kończąc na delikatnych receptorach na skórze. Zakres możliwości kinestetycznych w dużej mierze zależy od świadomego odczuwania własnego ciała, a nie, jak wydawać by się mogło, od poziomu umiejętności sprawnościowych. Tancerz porusza się w dany sposób kierowany konkretnymi emocjami lub intencją

Z tego powodu, że w swej naturze taniec jest bliski każdemu, bo każdy człowiek na pewnym etapie swojego życia doświadczył jakiejś formy tańca, czy to poprzez spontaniczne dziecięce ruchy, czy też młodzieżową formę rozrywki i zabawy po kulturowe rytuały.

Sophie Delest nie tylko w niekonwencjonalny sposób zobrazowała taniec jako element kultury człowieka, ale także otworzyła tą formę aktywności na powrót dla każdego. Warsztaty wpisały się w inspirującą rozwój osobowy człowieka maksymę Johanna Wolfganga von Goethego, który mówił, iż „Należy każdego dnia posłuchać krótkiej pieśni, przeczytać dobry wiersz, zobaczyć wspaniały obraz i jeśli byłoby to możliwe wypowiedzieć kilka rozsądnych słów.” Biorąc pod uwagę złożoność koncepcji projektu zrealizowanego przez Sophie Delest, jego uczestnicy w pełni zrealizowali powyższą maksymę

                                                                                                    Agnieszka Kompanicka Dyczko

Zdjęcia: R. Sadłowska

Małgorzata Wilczyńska – polska tancerka i instruktorka tańca, lekarz, organizatorka między innymi Międzynarodowego Festiwalu Kultury Hiszpańskojęzycznej „Viva Flamenco”, modelka i lekarz z wykształcenia.

Sophie Delest – polska artystka posiadająca jednocześnie wykształcenie germanistki. Z pasji, zainteresowań i działań kreatywnych kulturotwórczyni ponadto tłumaczka i specjalistka w komunikacji międzynarodowej.