Na podstawie postanowienia Traktatu Akcesyjnego, obywate i przedsiębiorstwa polskie mają prawo do zakładania firm na terenie krajów Unii Europejskiej.
Osoby fizyczne mają prawo do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej na zasadzie samozatrudnienia, przedsiębiorcom wolno zakładać oddziały (Niederlassungen) oraz być wspólnikami nowootwartych spółek na terenie Niemiec.
Kadra kierownicza ma prawo podejmowania pracy bez specjalnych pozwoleń na pracę. Pozostali pracownicy muszą posiadać pozwolenie na pracę.
W postanowieniach Traktatu znalazły się wszystkie dziedziny działalności gospodarczej: przemysłowa, handlowa, usługowa, rzemieślnicza, a także działalność w
zakresie wolnych zawodów. Ograniczenia dotyczące swobody świadczenia usług rozciągają się w okresie przejściowym, który kończy się 01.05.2011, m.in. na usługi budowlane, wykańczanie wnętrz i czyszczenie obiektów.

Obywatele polscy, którzy zamierzają prowadzić samodzielną działalność gospodarczą w Niemczech, muszą więc spełniać następujące warunki:

- działalność gospodarcza musi być wykonywana samodzielnie (możliwe jest
zatrudnianie pracowników na warunkach ogólnych),
- prace muszą być zlecane przez więcej niż jednego zleceniodawcę,
- dochody uzyskane z działalności gospodarczej muszą wystarczać na
utrzymanie się i opłatę składek ubezpieczeniowych
- w przypadku wymaganej koncesji muszą być spełnione jej warunki
- działalność gospodarcza musi być zarejestrowana.

Obowiązek rejestracji działalności gospodarczej.
Każda działalność gospodarcza musi zostać zarejestrowana. Rejestracji dokonuje się w Urzędzie do spraw gospodarczych (Gewerbeamt) właściwym dla siedziby przedsiębiorstwa, przedstawiając następujące dokumenty:

- kopię paszportu,
- dowód zameldowania,
- wypełniony formularz, w którym opisana jest działalność gospodarcza,
- umowę kupna, dzierżawy lub najmu nieruchomości wykorzystywanej dla prowadzenia działalności gospodarczej,
- dowód zezwolenia na działalność rzemieślniczą z odpowiedniej Izby Rzemieślniczej - przy zawodach związanych z wymogiem posiadania koncesji lub odpowiedniego wykształcenia.
.
Zgłoszenie w innych instytucjach.
Po rejestracji firmy Urząd do spraw gospodarczych zawiadamia o tym Urząd Skarbowy, który z kolei przydziela firmie numer skarbowy. Do wpisu w Rejestrze Handlowym (Handelsregister) zobowiązani są przedsiębiorcy (kupcy). Również spółki kapitałowe zobowiązane są do dokonania wpisu w Rejestrze Handlowym, niezależnie od rodzaju działalności.

Obowiązek zameldowania w miejscu zamieszkania.
Każda osoba prowadząca działalność gospodarczą jest zobowiązana do zameldowania się w Urzędzie meldunkowym w miejscu zamieszkania. Z dowodem zameldowania oraz zarejestrowania firmy, a także z udokumentowaniem ubezpieczenia zdrowotnego otrzymuje się potwierdzenie zezwolenia na pobyt (Freizügigkeitsbescheinigung).
Potwierdzenie to wydaje Urząd ds. obcokrajowców w miejscu zamieszkania.  

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Bilateralne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (Doppelbesteuerungsabkommen) regulują kwestię opodatkowania osób zatrudnionych lub prowadzących działalność gospodarczą poza granicami kraju. Osoby fizyczne posiadające stałe miejsce zamieszkania na terenie Niemiec zobowiązanie są do uiszczenia podatku w tym kraju. Osoby fizyczne nie posiadające stałego miejsca zamieszkania ani stałego pobytu w Niemczech zobowiązane są do opodatkowania dochodów związanych z ich pobytem
na terenie Niemiec. Dochody z wykonywania wolnego zawodu podlegają bez wyjątku opodatkowaniu w państwie miejsca zamieszkania.

System ubezpieczeń społecznych w Niemczech

Dla zatrudnionych pracowników obowiązkowe są następujące zabezpieczenia społeczne:
1. Ubezpieczenie zdrowotne (Krankenversicherung) Kasy chorych otwarte są dla wszystkich, niezależnie od zawodu i dochodów. Wszyscy
pracownicy podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Wysokość składek jest uzależniona od wyboru kasy chorych, od dochodów, a w prywatnych kasach chorych od wieku, stanu zdrowia i płci.
2. Ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Rozróżnia się ubezpieczenia dla pracowników umysłowych (Bundesversicherungsanstalt für Angestellte) i dla pracowników fizycznych (Landesversicherungsanstalt).
3. Ubezpieczenie na wypadek wymaganej opieki Ubezpieczenie to (Pflegeversicherung) pokrywa ryzyko w razie wystąpienia konieczności opieki.
4. Ubezpieczenie na wypadek bezrobocia Ubezpieczeniem tym objęci są wszyscy pracownicy oraz uczniowie zawodu.
5. Ubezpieczenie od wypadku.
Ubezpieczeniem tym objęci są zatrudnieni pracownicy, także osoby zatrudnione pracujące na własny rachunek, uczniowie, studenci. Składki uiszcza wyłącznie pracodawca.