Ukraiński „Syndrom Hamleta” - Agata Lewandowski

Filmem otwarcia 62 Krakowskiego Festiwalu Filmowego był 29 maja w kinie Kijów dokument „Syndrom Hamleta” w reżyserii duetu polskich berlińczyków Elwiry Niewiery i Piotra Rosołowskiego.
Produkcja filmu rozpoczęła się w 2020, kiedy pięcioro Ukraińców z „pokolenia Majdanu” - Katia, Oksana, Rodion, Roman i Sławik spotkało się, aby stworzyć sztukę na podstawie dramatu Szekspira i ich doświadczeń z czasów pierwszej inwazji rosyjskiej na Donbas. Różą Sarkisian z Charkowa – reżyserka tego spektaklu, starała się w ten artystyczny sposób pokazać portret młodego pokolenia naznaczonego wojną 2014 roku. Nikt z aktorów, w większości naturszczyków, nie zdawał sobie sprawy na początku produkcji filmu jak będzie on okrutnie aktualny 24 lutego 2022. Zdjęcia do filmu skończyły się zimą 2022 tuż przed wybuchem wojny rosyjsko-ukraińskiej. Dziś młodzi bohaterzy filmu walczą na froncie o wolność Ukrainy. Jednemu z nich udało się dostać na kilka dni przepustkę, żeby przyjechać na polską premierę w Krakowie.

Na przykładzie filmu „Syndrom Hamleta” widać wyraźnie jak życie we współczesnej rzeczywistości przeplata się z teatrem i filmem, a tragedie takie jak wojna nie zdarzają się już tylko na scenie, a rozgrywają się obok nas. „Syndrom hamleta” pełni częściowo rolę terapeutyczną zarówno dla twórców jak i dla widzów, ukazując nasze lęki i zwątpienia wobec koszmaru wojny. "Być albo nie być" Hamleta w dobie toczącej się w Europie wojny i ginących codziennie niewinnych ludzi zmienia swój wydźwięk. Film Elwiry Niewiery i Piotra Rosłowskiego jest w pewnym sensie psychodramą, która może nam pomóc odnaleźć nas samych często zagubionych w obliczu bezsilności na okrucieństwo. Dzięki internetowi i telefonii komórkowej wiemy o rosyjsko-ukraińskiej wojnie prawie wszystko, widzimy walczących w okrążeniu bohaterów Azowstalu na ekranach naszych smartfonów i komputerów, ale nie możemy im pomóc. Nasuwa się pytanie – jak dalej żyć, żeby nie mieć wyrzutów sumienia. „Syndrom Hamleta” na tyle poruszył jury i publiczności krakowskiego festiwalu, że otrzymał najwyższą nagrodę festiwalu Złotego Lajkonika. W sierpniu film zostanie pokazany na prestiżowym festiwalu filmowym w Locarno. Twórcy filmu podkreślają, że są cały czas w kontakcie z bohaterami filmu i organizują transporty na Ukrainę z pomocą medyczną i wojskową.

“Syndrom Hamleta” to już trzeci wspólnie zrealizowany film przez Elwirę Niewierę i Piotra Rosołowskiego. Ich projekty filmowe poświęcone są głównie tematyce Europy Wschodniej widzianej w perspektywy Zachodu. Po raz pierwszy wspólnie pracowali przy nominowanym Oscara dokumencie Bartosza Konopki „Królik po berlińsku”. W 2014 roku zrealizowali opowieść filmową o życiu ministra sportu nieuznawanej republiki Abchazji i rosyjskiej śpiewaczki operowej - „Efekt domina”, która zdobyła wiele nagród na międzynarodowych festiwalach filmowych min. w Budapeszcie, Szwajcarii, Armenii, Lipsku i Krakowie. W 2019 roku miał swoją premierę ich pełnometrażowy dokument „Książę i dybuk” – filmowa podróż śladami Michała Waszyńskiego – pochodzącego z Kowla polskiego reżysera, który po wojnie był producentem hollywoodzkich filmów z udziałem Sofii Loren i Claudii Cardinale.  „Książe i dybuk” otrzymał liczne nagrody, a w tym Venezia Classici na festiwalu w Wenecji dla najlepszego filmu o kinie i Orła - Polską Nagrodę Filmową w kategorii najlepszy film dokumentalny. Wszystkie filmy duetu Niewiera & Rosołowski realizowane są w koprodukcjach polsko-niemieckich. Elwira Niewiera jest laureatką nagrody Młodego Kina Niemieckiego w 2020.

Agata Lewandowski

„Syndrom Hamleta” - 85 min - Polska/ Niemcy 2022

Reżyseria - Elwira Niewiera & Piotr Rosolowski

Zdjęcia - Piotr Rosołowski

Producenci - Magdalena Kamińska, Agata Szymańska

Andreas Banz, Matthias Miegel, Robert Thalheim Kundschafter Filmproduktion