100 lat Dedeciusa, łącznika polskiej i niemieckiej kultury

Karl Dedecius, był człowiekiem instytucją, zarówno w Polsce, jak i w Niemczech. Gdyby żył, 20 maja świętowałby setną rocznicą urodzin. Zmarł mając 95 lat. Pozostawił po sobie ogromną spuściznę translatorską i Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich (Deutsches-Polen Institut) w Darmstadt.

Dedecius przez ponad 20 lat pracował jako agent ubezpieczeniowy we frankfurckim towarzystwie ubezpieczeniowym Allianz. W tym czasie tłumaczenia literackie ograniczało się do jedynie do hobby. W 1980 roku założył Niemiecki Instytut Spraw Polskich (Deutsches Polen-Institut), który do tej pory zajmuje się popularyzacją polskiej literatury oraz zbliżeniem tych dwóch narodów.

Wydał kilkadziesiąt antologii i tomów indywidualnych pisarzy. Jest edytorem 50-tomowej serii „Polnische Bibliothek” obejmującej literaturę polską od średniowiecza po współczesność. Łącznie tłumaczył ponad 300 poetów i prozaików.

Przyjaźnił się i korespondował z największymi polskimi poetami Wisławą Szymborską, Tadeuszem Różewiczem, Zbigniewem Herbertem i Czesławem Miłoszem. Był jednym z ostatnich przedstawicieli pokolenia polsko-niemieckiego pojednania.

Polonia niemiecka w 2011 roku przyznała mu europejską nagrodę Polonicus  w Akwizgranie, czym podziękowała za jego zasługi dla polskiej literatury i za budowanie mostów wzajemnego rozumienia polskiej i niemieckiej kultury.

Dedecius tłumaczem niezwykłym. W swojej pracy złamał dwa stereotypy charakteryzujące rozumienie roli tłumacza. Pierwszy z nich mówi, że najlepszym tłumaczem poezji, jest inny poeta. Drugi zaś, że tłumacz zazwyczaj ogranicza się do pewnego stylu, czy epoki. Dedecius poruszał się doskonale w różnych epokach i stylach literackich. Sam powiedział, że wędrówka po epokach go bawi i sprawia satysfakcję. Po przeżyciach wojennych uznał, że literatura może być wspaniałym czynnikiem pomagającym zbliżeniu dwóch narodów. I udało mu się to znakomicie.

Leonard Paszek

 

Od lewej:Senator RP Barbara Borys-Damięcka, dyr. Instytutu Polonicus Wieslaw Lewicki, Prezes ZPwN w Kleve Władysław Pisarek, prof. Norman Davies, Poseł na Sejm RP Joanna Fabisiak, Sekretarz Stanu AA/ Konsul Generalny Niemiec w Gdańsku Cornelia Pieper, prof. Karl Dedecius, artystka Margaux Kier, moderatorka Joanna Ratajczak